Önalım hakkı, pay mülkiyete tabi taşınmazlarda söz konusu olur. Paydaşlardan birinin payını üçüncü bir kişiye satması ya da ekonomik açıdan satışa eşdeğer bir işlem yapması halinde, diğer pay sahibine tek taraflı bir irade açıklamasıyla malın mülkiyetinin kendisine devrini isteme yetkisi veren bir haktır. Ön alım hakkını kullanan pay sahibi, aynı koşullarda payın alıcısı olma hakkına sahip olur.
Yasal Önalım Hakkından Feragat
Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 733. maddesi gereğince, önalım hakkından feragatin resmi şekilde yapılması ve tapu kütüğüne şerh verilmesi gerekir. Genel nitelikte yapılan bir feragat, adi yazılı şekilde düzenlenirse geçersiz kabul edilir.
Yasal Önalım Hakkından Feragat Nasıl Yapılır?
TMK md. 733/II’ye göre, yasal önalım hakkından feragat işlemi, noter huzurunda resmi şekilde gerçekleştirilmelidir. Bu feragatin geçerli olabilmesi için ayrıca tapu kütüğüne şerh verilmesi gerekmektedir. Aksi halde, feragat geçersiz sayılır. Tapu kütüğüne yapılan şerh, hakkın sürekli olarak vazgeçildiğini tescil eder ve üçüncü kişilere karşı da ileri sürülebilir.
Sözleşmesel Önalım Hakkından Feragat
Tapu kütüğüne şerh verilen sözleşmeden doğan önalım hakkı, şerhte belirtilen sürede ve belirtilen koşullara göre her malike karşı kullanılabilir. Sözleşmeye dayalı önalım hakkı, taraflar arasında yapılan bir anlaşma ile her zaman ortadan kaldırılabilir. Şerhin etkisi her durumda, şerhin verildiği tarihten itibaren on yıl geçmesiyle sona erer. Bu süre sonunda, şerh kendiliğinden hükümsüz hale gelir ve önalım hakkı ortadan kalkar.
Sözleşmesel Önalım Hakkından Feragat Nasıl Yapılır?
Sözleşmeye dayalı önalım hakkından feragat etmek, tek taraflı bir irade beyanı ile mümkün olmakla birlikte, taraflar arasındaki sözleşme hükümleri dikkatle incelenmelidir. Sözleşmeden doğan önalım hakkı, belirli bir satışa yönelik olarak kullanılmayacaksa, bu feragat işleminin yazılı şekle tabi olması ve tapu kütüğüne şerh verilmesi gerekir. Sözleşmesel feragat işlemi, resmi bir şekilde yapılmalı ve tapu sicilinde yer alan şerh terkin edilmelidir.
Önalım Hakkını Kullanmaktan Vazgeçme
Önalım hakkını kullanmaktan vazgeçme, belirli bir satışa ilişkin olarak bu hakkın kullanılmayacağını beyan etmektir. TMK md. 733/II’ye göre, belirli bir satışta önalım hakkını kullanmaktan vazgeçme, yazılı şekle tabi olup, satıştan önce veya sonra yapılabilir. Bu durumda, önalım hakkı sahibi, ilgili satış işlemine dair bilgi alarak belirli koşullar altında hakkından vazgeçebileceği gibi, tamamen bağımsız bir irade beyanı ile de bu hakkı kullanmaktan vazgeçebilir.
Önalım Hakkını Kullanmaktan Vazgeçme Nasıl Yapılır?
Önalım hakkını belirli bir satışta kullanmaktan vazgeçme işlemi, yazılı bir beyanla gerçekleştirilir. Bu beyan, satıştan önce veya sonra yapılabilir. Önalım hakkı sahibi, gelecekte gerçekleşmesi muhtemel satışlar hakkında bilgilendirilerek veya tamamen bağımsız olarak bu haktan feragat edebilir. Bu durumda, yazılı beyan tapu siciline şerh edilmeli ve bu feragatin hukuki geçerliliği sağlanmalıdır.
Güvenilir Hukuki Çözümler İçin Mermercioğlu Avukatlık Bürosu
Mermercioğlu olarak, önalım hakkı ve diğer gayrimenkul hukuku konularında müvekkillerimize profesyonel destek sağlıyoruz. Hukuki danışmanlık alarak taşınmazlarınız üzerindeki haklarınızı koruyabilir ve olası riskleri en aza indirebilirsiniz. Bizimle iletişime geçerek, hukuki süreçlerinizde güvenilir bir hizmet alabilirsiniz.